Politetrafluoroetylen PTFE, znany większości pod nazwą teflon, to polimer, który został wynaleziony w 1938 roku. Amerykański inżynier Roy Plunkett stworzył go przez przypadek podczas badań nad nowym chłodziwem do lodówek. Obecnie teflon stosuje się m.in. jako powłokę w patelniach, jednak wachlarz zastosowań jest znacznie szerszy.

Właściwości teflonu 

Teflon powstaje w wyniku podgrzewania freonu. Był początkowo używany jedynie w przemyśle zbrojeniowym, ze względu na wysokie koszty produkcji oraz trudną obróbkę. PTFE posiada liczne właściwości, do których należą: 

• obojętność oraz odporność chemiczna – nie wchodzi w reakcje z większością chemikaliów, nie szkodzi mu działanie rozpuszczalników,
• hydrofobowość –  nie absorbuje wilgoci,
• wysoka temperatura topnienia – dzięki temu jest odporny na uszkodzenia pod wpływem działania gorąca,
• wytrzymałość na zginanie – teflon jest elastycznym materiałem, dlatego można go nakładać na różne powierzchnie,
• niski współczynnik tarcia – to oznacza, że nic do niego nie przywiera,
• bardzo dobra odporność na wszelkie czynniki atmosferyczne oraz promieniowanie UV.

Zastosowanie PTFE 

Teflon, tworząc dodatkową powłokę na metalach, jest odporny na korozję oraz zadrapania, a także zmniejsza tarcie. Dzięki tym właściwościom polimer wykorzystywano do produkcji poruszających się elementów w częściach maszyn. PTFE wykorzystano również do produkcji… bomby atomowej. 

Znany nam teflon, pokrywający patelnię, został wykorzystany w połowie lat 50. przez Marca Grégoriego. To właśnie ten inżynier w 1954 roku użył teflonu po to, by nie sklejała mu się żyłka wędkarska. Dwa lata później założył firmę Tefal, która zaczęła produkcję patelni pokrytych tym polimerem.

W 1969 roku teflon został wykorzystany przy produkcji tkanin przez amerykańską firmę Gore. Tak powstała tkanina o nazwie gore-tex. 

Teflon – czy jest szkodliwy?

Badania toksykologiczne przeprowadzone przez firmę DuPont (do której należy zastrzeżony znak towarowy teflonu) wykazały, że PTFE jest bezpieczny dla zdrowia. Z czego to wynika? Ze względu na swoją wysoką masę cząsteczkową, nie jest wchłaniany ani metabolizowany. Dodatkowo, w warunkach fizjologicznych jest chemicznie obojętny.

Według DuPont toksyczne i rakotwórcze opary pojawiają się po nagrzaniu naczynia do 360 stopni, więc przy zwykłym użytkowaniu teflon nie jest rakotwórczy. Nie zakłóca płodności mężczyzn ani kobiet. PTFE nie jest też alergenem – nie wywołuje uczuleń. Możemy go całkowicie wydalić z organizmu w niezmienionej postaci.

Kwas perfluorooktanowy to związek używany do produkcji teflonu. Przez wiele lat przenikał on do zbiorników wodnych oraz powietrza w mieście Parkersburg, w którym swoją siedzibę ma firma DuPont. Mieszkańcy wytoczyli firmie wiele procesów, oskarżając ją o swoje problemy zdrowotne. W 2015 roku firma wycofała stosowanie tego związku w produkcji, jednak wciąż pozostały na rynku starsze produkty z PFOA.

Z kolei Unia Europejska w 2020 roku ustaliła, że PFOA nie może być produkowany ani wprowadzany do obrotu, jak również używany jako składnik innej substancji w stężeniu równym lub wyższym niż 25ppb.

Teflon jest niemalże niezniszczalny, przez co może się rozkładać w środowisku przez kilkaset lat. PTFE to niebezpieczny polimer dla ptaków domowych jak kanarki czy papugi. Syndrom "toksykozy teflonowej" to zjawisko nietolerancji oparów, unoszących się z mocno rozgrzanych naczyń teflonowych. Ptaki mają bardzo delikatny układ oddechowy – przez opary w ich płucach może dojść do krwotoku.